ဆေးခြောက်ပင် အသုံးဝင်ပုံနှင့် သတိပြုရန်
ရေတိမ် ဆေးခြောက်ကိုရှုရှိုက်တာက မျက်စိရေတိမ်ခံစားနေတဲ့သူတွေရဲ့ မျက်လုံးအတွင်းပိုင်းက ဖိအားကိုကျဆင်းစေနိုင်ပါတယ်။ အမြင်အာရုံနဗ်ကြောတွေဆီကိုသွေးစီးဆင်းရောက်ရှိမှုလျော့ကျအောင်လုပ်ဆောင်ပေးတဲ့အပြင်ဆေးခြောက်ကအမြင်အာရုံကိုတိုးတက်စေနိုင်ပါတယ်။
အိတ်အိုင်ဗွီ/အေအိုင်ဒီအက်စ်ကြောင့်ကိုယ်အလေးချိန်ကျဆင်းခြင်း ဆေးခြောက်ရှုတာကအေအိုင်ဒီအက်စရောဂါရှိသူတွေကို အစာစားချင်စိတ်ဖြစ်အောင်လှုံ့ဆော်ပေးပါတယ်။
indinavir (Crixivan) (သို့)nelfinavir (Viracept)ဆေးသောက်သုံးနေရတဲ့ အိတ်အိုင်ဗွီရောဂါသည်တွေအနေနဲ့လည်း ကိုယ်အလေးချိန်တက်လာစေဖို့ဆေးခြောက်ကိုမှီဝဲပေးလို့ရပါတယ်။
Multiple sclerosis (MS) အာရုံကြောဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းတဲ့ရောဂါ အာရုံကြောဆိုင်ရာ ချို့ယွင်းတဲ့ရောဂါကြောင့် ကြွက်သားတွေတင်းတာ၊တုန်တုန်ယင်ယင်ဖြစ်တဲ့ဝေဒနာတွေကိုလည်း ဆေးခြောက်ကထိထိရောက်ရောက်သက်သာစေနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။
ဆေးခြောက်ကို ဆေးပမာဏ တိတိကျကျသောက်သုံးမယ်ဆိုရင်တော့ အာရုံကြောဆိုင်ရာချို့ယွင်းတဲ့ဝေဒနာသည်တွေမှာ တုန်တုန်ယင်ယင်ဖြစ်တာသက်သာသွားတယ်၊လို့ သိရပါတယ်။
အာရုံကြောနာကျင်ခြင်း အစောပိုင်း သုတေသနပြုချက်တွေအရ တစ်နေ့ကို ၃ ကြိမ်ဆေးခြောက်ရှုရှိုက်ပေးတာက အိတ်အိုင်ဗွီ နဲ့အခြားရောဂါတွေကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အာရုံကြောနာကျင်မှုဝေဒနာကို သက်သာစေနိုင်တယ်၊ လို့သိရှိရ ပါတယ်။
နာကျင်မှုများ လေ့လာမှုတွေအရဆေးခြောက်မှာပါတဲ့cannabinoids လို့ခေါ်တဲ့ဓါတုပစ္စည်းကို ပမာဏတိကျစွာ သုံးစွဲပေးမယ်ဆိုရင် နာတာရှည်နာကျင်ကိုက်ခဲမှုဝေဒနာကို ခံစားနေရသူတွေမှာ နာကျင်မှုကိုလျော့ပါးသက်သာစေတယ်၊ လို့တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။
Amyotrophic lateral sclerosis (ALS, Lou Gehrigs disease)(မိုတာနူရုန်းရောဂါ ) ALS ဝေဒနာခံစားနေရသူတွေအနေနဲ့ ဆေးခြောက်ကိုအသုံးပြုပေးမယ်ဆိုရင် စိတ်ဓါတ်ကျတာ၊ အစားစားချင်စိတ်နည်းတာ၊
အကြောဆွတြာနဲ့ သွားရည်ကျတာတွေ လိုမျိုးလက္ခဏာတွေအပါအဝင်ရောဂါလက္ခဏာအများစုကိုသက်သာစေနိုင်စွမ်းရှိ ပါတယ်။
ကင်ဆာရောဂါကြောင့် ကိုယ်အလေးချိန်ကျဆင်းခြင်း ကင်ဆာရောဂါအခြေအနေဆိုးလာတာကြောင့် အစားစားချင်စိတ်လျော့နည်းလာတဲ့ လူနာတွေနဲ့ ဓါတ်ကင်ရတာကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်တာ။
အစာစားချင်စိတ်မရှိတာတွေအတွက်လည်းဆေးခြောက်က အသုံးဝင်ပါတယ်။
လေးဖက်နာ (Rheumatoid arthritis) (RA) ဆေးခြောက်အဆီအနှစ်ပါတဲ့ ခံတွင်းဖြန်းဆေးအသုံးပြုပေးတာကလေးဖက်နာဝေဒနာကြောင့်ဖြစ်တဲ့ နာကျင်ကိုက်ခဲမှုတွေကိုလျော့ပါးသက်သာစေပြီးကောင်းကောင်းလည်း အိပ်ပျော်စေပါတယ်။
မနက်နိုးတဲ့အခါလေးဖက်နာရောဂါကြောင့် အဆစ်တွေနာကျင်တာကိုလည်း သက်သာစေပါတယ်။
ကင်ဆာဆဲလ်တွေပြန့်ပွားတာကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ခြင်း ဓါတ်ခွဲစမ်းသပ်မှုတွေလုပ်ဆောင်ကြည့်တဲ့အခါမှာတော့ဆေးခြောက်က ကင်ဆာဆဲလ်တွေပြန့်ပွားမှုကို ကာကွယ်ပေးနိုင်တယ်၊လို့တွေ့ရှိခဲ့ရပါတယ်။
ရင်သားကင်ဆာဆဲလ်တွေကိုမပြန့်ပွားအောင်လည်း ထိထိရောက်ရောက်ဟန်ပတားပေးနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ ဦးနှောက်အတွင်းမှာ အကျိတ်တည်တာ၊ရင်သားနဲ့အဆုတ်တွေမှာ အကျိတ်ဖြစ်တာတွေကိုလည်းလျော့ပါးသက်သာစေနိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။
ဆေးရွက်ကြီးမှာပါတဲ့ ကာစီနိုဂျင်ကြောင့် ထိခိုက်မှုတွေကိုလျော့ပါးသက်သာစေပြီး အဆုတ်ကိုကျန်းမာစေနိုင်ခြင်း American Medical Association ဂျာနယ်မှာဖော်ပြပါရှိတဲ့လေ့လောမှုတစ်ရပ်အရဆေးခြောက်ကဆေးလိပ်သောက်သုံးမှုကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အဆုတ်ထိခိုက်မှုတေါကိုလျော့ပါးစေပြီး အဆုတ်ကို ကျန်းမာစေနိုင်တယ်။ လို့ တွေ့ရှိခဲ့ ရပါတယ်။
လေဖြတ်ဝေဒနာသည်တွေကို ဦးနှောက်ထိခိုက်မှုနည်းအောင်ကာကွယ်ပေးနိုင်ခြင်း ဆေးခြောက်ကလေဖြတ်တာကြောင့် ဦးနှောက်ထိခိုက်ပျက်စီးမှုမရှိအောင်ကာကွယ်ပေးနိုင်သလိုလေဖြတ်တာကြောင့် ထိခိုက်တဲ့ ဧရိယာနည်းအောင်လည်း အထောက်အပံ့ပေးပါတယ်။
ဆေးခြောက်မှာ neuroprotective အာနိသင်ပါဝင်နေတာကြောင့်ခေါင်းထိခိုက်မှုကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ဦးနှောက်ထိခိုက်မှုတွေကိုလည်း ကာကွယ်ပေးပါတယ်။
သတိပြုစရာအချက်များ
ကိုယ်ဝန်ဆောင်တွေအနေနဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလအတွင်း ဆေးခြောက်ကို မရှုသင့်သလို စားသုံးတာမျိုးလည်းမလုပ်သင့်ပါဘူး။
ဆေးခြောက်က အချင်းကနေတဆင့် သန္ဓေသားဆီရောက်ရှိသွားပြီး ကလေးဖွံ့ဖြိုးကြီးထွား မှုကိုနျှေးကွေးစေပါတယ်။
ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကာလအတွင်းမှာ ဆေးခြောက်အသုံးပြုတာက ကလေးငယ်ကို သွေးကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်သလို သန္ဓေသားဖွံ့ဖြိုးမှုကိုလည်း ထိခိုက်စေနိုင်ပါတယ်။
နို့တိုက်မိခင်တွေအနေနဲ့လည်းဆေးခြောက်ကိုလုံးဝအသုံးမပြုသင့်ပါဘူး။ နို့တိုက်မိခင်တွေဆေးခြောက် သုံးစှဲတဲ့အခါဆေးခွောကျရွ့အာနိသငျက နို့ရည်ကနေတဆင့် ကလေးငယ်ဆီရောက်ရှိသွားပြီး ကလေးကြီးထွားမှုကိုနှေးကွေးစေပါတယ်။
နှလုံးရောဂါအခံရှိသူတွေ အနေနဲ့လည်းဆေးခြောက်အသုံးပြုမယ်ဆိုရင် နှလုံးခုန်မြန်တာနဲ့ ယာယီသှေးပေါငျခြိနျတကျတာမြိုေးတှခံစားရနိုငျပါတယျ။ ရုတ်တရက်နှလုံးခုန်ရပ်ပြီးသေဆုံးနိုင်ခြေပိုများပါတယ်။
ကိုယ်ခံအားစနစ်အားနည်းတဲ့သူတွေအနေနဲ့ဆေးခြောက်ကိုအသုံးပြုမယ်ဆိုရင် ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို ပိုမိုအားနည်းစေပြီး ကူးစက်ရောဂါပိုးတွေကို ကိုယျခန်ဓါကတိုကျထုတျရာမှာ ပိုမိုခက်ခဲစေပါတယ်။
ဆေးခြောက်က ပင်မအာရုံကြောစနစ်ကိုထိခိုက်စေနိုင်တာကြောင့် ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူတဲ့အခါဆေးခြောက်သုံးစွဲထားမယ်ဆိုရင်မေ့ဆေးတွေအခြားဆေးဝါးတွေနဲ့ပေါင်းစပ်မိပြီး ပင်မအာရုံကြောစနစ်ရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုကိုနှေးကွေးသွားစေနိုင်ပါတယ်။
ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူဖို့ ရှိနေတယ်ဆိုရင် ခွဲခန်းမဝင်ခင် အနည်းဆုံး သီတင်းပတ် ၂ ပတ်အလိုလောက်ကတည်းကဆေးခြောက်အသုံးမပြုဘဲနေသင့်ပါတယ်။
Credit:မူရင်း
Zawgyi
ေဆးေျခာက္ပင္ အသုံးဝင္ပုံႏွင့္ သတိျပဳရန္
ေရတိမ္ ေဆးေျခာက္ကိုရႈရွိုက္တာက မ်က္စိေရတိမ္ခံစားေနတဲ့သူေတြရဲ႕ မ်က္လုံးအတြင္းပိုင္းက ဖိအားကိုက်ဆင္းေစနိုင္ပါတယ္။ အျမင္အာ႐ုံနဗ္ေၾကာေတြဆီကိုေသြးစီးဆင္းေရာက္ရွိမႈေလ်ာ့က်ေအာင္လုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့အျပင္ေဆးေျခာက္ကအျမင္အာ႐ုံကိုတိုးတက္ေစနိုင္ပါတယ္။
အိတ္အိုင္ဗြီ/ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေၾကာင့္ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ဆင္းျခင္း ေဆးေျခာက္ရႈတာကေအအိုင္ဒီအက္စေရာဂါရွိသူေတြကို အစာစားခ်င္စိတ္ျဖစ္ေအာင္လႈံ႕ေဆာ္ေပးပါတယ္။ indinavir (Crixivan) (သို႔)nelfinavir (Viracept)ေဆးေသာက္သုံးေနရတဲ့ အိတ္အိုင္ဗြီေရာဂါသည္ေတြအေနနဲ႕လည္း ကိုယ္အေလးခ်ိန္တက္လာေစဖို႔ေဆးေျခာက္ကိုမွီဝဲေပးလို႔ရပါတယ္။
Multiple sclerosis (MS) အာ႐ုံေၾကာဆိုင္ရာ ခ်ိဳ႕ယြင္းတဲ့ေရာဂါ အာ႐ုံေၾကာဆိုင္ရာ ခ်ိဳ႕ယြင္းတဲ့ေရာဂါေၾကာင့္ ႂကြက္သားေတြတင္းတာ၊တုန္တုန္ယင္ယင္ျဖစ္တဲ့ေဝဒနာေတြကိုလည္း ေဆးေျခာက္ကထိထိေရာက္ေရာက္သက္သာေစနိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။
ေဆးေျခာက္ကို ေဆးပမာဏ တိတိက်က်ေသာက္သုံးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အာ႐ုံေၾကာဆိုင္ရာခ်ိဳ႕ယြင္းတဲ့ေဝဒနာသည္ေတြမွာ တုန္တုန္ယင္ယင္ျဖစ္တာသက္သာသြားတယ္၊လို႔ သိရပါတယ္။
အာ႐ုံေၾကာနာက်င္ျခင္း အေစာပိုင္း သုေတသနျပဳခ်က္ေတြအရ တစ္ေန႕ကို ၃ ႀကိမ္ေဆးေျခာက္ရႈရွိုက္ေပးတာက အိတ္အိုင္ဗြီ နဲ႕အျခားေရာဂါေတြေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အာ႐ုံေၾကာနာက်င္မႈေဝဒနာကို သက္သာေစနိုင္တယ္၊ လို႔သိရွိရ ပါတယ္။
နာက်င္မႈမ်ား ေလ့လာမႈေတြအရေဆးေျခာက္မွာပါတဲ့cannabinoids လို႔ေခၚတဲ့ဓါတုပစၥည္းကို ပမာဏတိက်စြာ သုံးစြဲေပးမယ္ဆိုရင္ နာတာရွည္နာက်င္ကိုက္ခဲမႈေဝဒနာကို ခံစားေနရသူေတြမွာ နာက်င္မႈကိုေလ်ာ့ပါးသက္သာေစတယ္၊ လို႔ေတြ႕ရွိခဲ့ရပါတယ္။
Amyotrophic lateral sclerosis (ALS, Lou Gehrigs disease)(မိုတာႏူ႐ုန္းေရာဂါ ) ALS ေဝဒနာခံစားေနရသူေတြအေနနဲ႕ ေဆးေျခာက္ကိုအသုံးျပဳေပးမယ္ဆိုရင္ စိတ္ဓါတ္က်တာ၊ အစားစားခ်င္စိတ္နည္းတာ၊ အေၾကာဆြၾတာနဲ႕ သြားရည္က်တာေတြ လိုမ်ိဳးလကၡဏာေတြအပါအဝင္ေရာဂါလကၡဏာအမ်ားစုကိုသက္သာေစနိုင္စြမ္းရွိ ပါတယ္။
ကင္ဆာေရာဂါေၾကာင့္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်ဆင္းျခင္း ကင္ဆာေရာဂါအေျခအေနဆိုးလာတာေၾကာင့္ အစားစားခ်င္စိတ္ေလ်ာ့နည္းလာတဲ့ လူနာေတြနဲ႕ ဓါတ္ကင္ရတာေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္တာ။
အစာစားခ်င္စိတ္မရွိတာေတြအတြက္လည္းေဆးေျခာက္က အသုံးဝင္ပါတယ္။
ေလးဖက္နာ (Rheumatoid arthritis) (RA) ေဆးေျခာက္အဆီအႏွစ္ပါတဲ့ ခံတြင္းျဖန္းေဆးအသုံးျပဳေပးတာကေလးဖက္နာေဝဒနာေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ နာက်င္ကိုက္ခဲမႈေတြကိုေလ်ာ့ပါးသက္သာေစၿပီးေကာင္းေကာင္းလည္း အိပ္ေပ်ာ္ေစပါတယ္။
မနက္နိုးတဲ့အခါေလးဖက္နာေရာဂါေၾကာင့္ အဆစ္ေတြနာက်င္တာကိုလည္း သက္သာေစပါတယ္။
ကင္ဆာဆဲလ္ေတြျပန႔္ပြားတာကို ကာကြယ္ေပးနိုင္ျခင္း ဓါတ္ခြဲစမ္းသပ္မႈေတြလုပ္ေဆာင္ၾကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ေဆးေျခာက္က ကင္ဆာဆဲလ္ေတြျပန႔္ပြားမႈကို ကာကြယ္ေပးနိုင္တယ္၊လို႔ေတြ႕ရွိခဲ့ရပါတယ္။
ရင္သားကင္ဆာဆဲလ္ေတြကိုမျပန႔္ပြားေအာင္လည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ဟန္ပတားေပးနိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။ ဦးေႏွာက္အတြင္းမွာ အက်ိတ္တည္တာ၊ရင္သားနဲ႕အဆုတ္ေတြမွာ အက်ိတ္ျဖစ္တာေတြကိုလည္းေလ်ာ့ပါးသက္သာေစနိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။
ေဆး႐ြက္ႀကီးမွာပါတဲ့ ကာစီနိုဂ်င္ေၾကာင့္ ထိခိုက္မႈေတြကိုေလ်ာ့ပါးသက္သာေစၿပီး အဆုတ္ကိုက်န္းမာေစနိုင္ျခင္း American Medical Association ဂ်ာနယ္မွာေဖာ္ျပပါရွိတဲ့ေလ့ေလာမႈတစ္ရပ္အရေဆးေျခာက္ကေဆးလိပ္ေသာက္သုံးမႈေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အဆုတ္ထိခိုက္မႈေတါကိုေလ်ာ့ပါးေစၿပီး အဆုတ္ကို က်န္းမာေစနိုင္တယ္။ လို႔ ေတြ႕ရွိခဲ့ ရပါတယ္။
ေလျဖတ္ေဝဒနာသည္ေတြကို ဦးေႏွာက္ထိခိုက္မႈနည္းေအာင္ကာကြယ္ေပးနိုင္ျခင္း ေဆးေျခာက္ကေလျဖတ္တာေၾကာင့္ ဦးေႏွာက္ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈမရွိေအာင္ကာကြယ္ေပးနိုင္သလိုေလျဖတ္တာေၾကာင့္ ထိခိုက္တဲ့ ဧရိယာနည္းေအာင္လည္း အေထာက္အပံ့ေပးပါတယ္။ေဆးေျခာက္မွာ neuroprotective အာနိသင္ပါဝင္ေနတာေၾကာင့္ေခါင္းထိခိုက္မႈေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ ဦးေႏွာက္ထိခိုက္မႈေတြကိုလည္း ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
သတိျပဳစရာအခ်က္မ်ား
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြအေနနဲ႕ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကာလအတြင္း ေဆးေျခာက္ကို မရႈသင့္သလို စားသုံးတာမ်ိဳးလည္းမလုပ္သင့္ပါဘူး။
ေဆးေျခာက္က အခ်င္းကေနတဆင့္ သေႏၶသားဆီေရာက္ရွိသြားၿပီး ကေလးဖြံ႕ၿဖိဳးႀကီးထြား မႈကိုေနွ်းေကြးေစပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ကာလအတြင္းမွာ ေဆးေျခာက္အသုံးျပဳတာက ကေလးငယ္ကို ေသြးကင္ဆာျဖစ္ေစနိုင္သလို သေႏၶသားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကိုလည္း ထိခိုက္ေစနိုင္ပါတယ္။
နို႔တိုက္မိခင္ေတြအေနနဲ႕လည္းေဆးေျခာက္ကိုလုံးဝအသုံးမျပဳသင့္ပါဘူး။ နို႔တိုက္မိခင္ေတြေဆးေျခာက္ သုံးစွဲတဲ့အခါေဆးေခြာက်႐ြ႕အာနိသင်က နို႔ရည္ကေနတဆင့္ ကေလးငယ္ဆီေရာက္ရွိသြားၿပီး ကေလးႀကီးထြားမႈကိုေႏွးေကြးေစပါတယ္။
ႏွလုံးေရာဂါအခံရွိသူေတြ အေနနဲ႕လည္းေဆးေျခာက္အသုံးျပဳမယ္ဆိုရင္ ႏွလုံးခုန္ျမန္တာနဲ႕ ယာယီေသွးေပါင်ၿခိန်တက်တာၿမိဳေးတွခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ႐ုတ္တရက္ႏွလုံးခုန္ရပ္ၿပီးေသဆုံးနိုင္ေျခပိုမ်ားပါတယ္။
ကိုယ္ခံအားစနစ္အားနည္းတဲ့သူေတြအေနနဲ႕ေဆးေျခာက္ကိုအသုံးျပဳမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ခံအားစနစ္ကို ပိုမိုအားနည္းေစၿပီး ကူးစက္ေရာဂါပိုးေတြကို ကိုယ်ခန္ဓါကတိုက်ထဳတ်ရာမွာ ပိုမိုခက္ခဲေစပါတယ္။
ေဆးေျခာက္က ပင္မအာ႐ုံေၾကာစနစ္ကိုထိခိုက္ေစနိုင္တာေၾကာင့္ ခြဲစိတ္ကုသမႈခံယူတဲ့အခါေဆးေျခာက္သုံးစြဲထားမယ္ဆိုရင္ေမ့ေဆးေတြအျခားေဆးဝါးေတြနဲ႕ေပါင္းစပ္မိၿပီး ပင္မအာ႐ုံေၾကာစနစ္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈကိုေႏွးေကြးသြားေစနိုင္ပါတယ္။
ခြဲစိတ္ကုသမႈခံယူဖို႔ ရွိေနတယ္ဆိုရင္ ခြဲခန္းမဝင္ခင္ အနည္းဆုံး သီတင္းပတ္ ၂ ပတ္အလိုေလာက္ကတည္းကေဆးေျခာက္အသုံးမျပဳဘဲေနသင့္ပါတယ္။
Credit:မူရင္း